De wondere wereld van het Merci James Centre

het leukste van zo'n blog maken is het krijgen van jullie reacties ! je hebt ineens contact, ook met mensen die je lang niet gezien hebt. De wonderen van de moderne communicatiemiddelen...deze boomer die nog stamt uit de tijd van de luchtpostvelletjes blijft zich daarover verwonderen en verheugen , temidden van de -vaak ook terechte- kritiek op de "social media"". En als je dan op zondagochtend met kinderen en kleinkinderen kunt skypen....I rest my case.

Ik was hier uiteindelijk om te werken, dus deze blog zal daarover gaan. Veel heb ik al eerder beschreven, zeg maar ho als ik in herhaling val (dat zei mijn vader altijd en dan riepen wij kinderen met zn allen hooo , maar dat hielp niet echt) . De IC heeft nog altijd 6 bedden, met een 4 beds ""high dependancy unit"" beneden, en nog een bewaakte "nursery"" dwz : warm en met monitoren, van 4 bedden. Mijn directe "handen en voeten"op de afdeling zijn de Anesthesia Clinical Officers"", de ACO's, luisterend naar de namen Blosom, Beauty , Rachel, Dan ,Polina. Zij zijn heel goed in het ABC handwerk, ze doen tenslotte ook alle niet gecompliceerde anesthesieen. Maar voor een strategie ,een algemeen beleid, moet je niet bij hen zijn. Is ook wel logisch, dat zit niet in het DNA - en de training- van anesthesisten. Dus daar hebben ze dan , ahum , mij voor. En, sinds een week , niemand minder dan de man die 30 jaar lang aan het hoofd stond van de Pediatrische IC in Sick kids, Toronto, Peter Cox. Sick Kids is een begrip , een soort Walhallah , voor pediatrisch nederland, niet alleen de IC, ook vele andere afdelingen (Canada , dat megaland met weinig mensen, heeft van concentratie noodgedwongen een kunst gemaakt...met  het gevolg dat ze weinig heel grote gespecialiseerde afdelingen hebben waar alles gebeurt, en tientallen fellows opgeleid worden). Hij is van oorsprong Zuid Afrikaans, en net als ik net met pensioen , komt een maand als vrijwilliger,  en heeft ook zn fiets mee. En voor mij ook een heel leerzame ervaring, om met zo'n coryfee te werken. Naast de chirurgen die ik al eerder noemde (oa Eric Borgstein, een Nederlandse Malawiaan, de oprichter en baas hier, wiens moeder decennialang de kindergeneeskunde leidde hier in Blantyre )is er nu ook als vrijwilliger voor drie maanden Daniel Aronson, kinderchirurg uit Nederland (en meer recent Zwitserland). Dus al met al een gezellige herensocieteit van niet rustende krasse (?) knarren.

En de eerste weken was er ook nog mijn oude vriend Hadi Muhseni...over hem zou je ook een boek kunnen schrijven. Hij groeide op , en studeerde medicijnen , in Iran, specialiseerde Kindergeneeskunde, kindercardio en intensive care in USA en Canada, werkte (onder Peter Cox) in Sick Kids, en besloot een jaar of 10 geleden dat veel geld verdienen en dingen bezitten meestal niet tot geluk leiden. Sindsdien heeft hij afstand gedaan van ongeveer al zijn wereldse bezittingen (behalve een grote oude boeken collectie, maar die is gestolen) en reist hij van de ene "disadvantaged"" locatie naar de andere. ZA, Malawi, Libanon, DRC , malawi , noem het maar. Hij is een wandelende encyclopedie (niet alleen over IC, of cardiologie, maar ook tropische geneeskunde, of perzische dichters , of welk erudiet onderwerp ook), zeer minzaam, zeer bescheiden. Ik woonde vorige keer een tijdje met hem in een huis...bij het boodschappen doen kocht hij alleen wat linzen, rijst thee en fruit.Een minzame asceet. En ook een geweldige teacher. Hij is net vertrokken, en werkt nu voor MSF in Libanon, een ziekenhuis daar met een kinder IC.

Hoe gaat nou zo'n dag ? Op zn engels? of amerikaans? lopen de interns heel vroeg een rondje. Interns zijn co-assistenten, maar wel met artsenbevoegdheid. Ze schrijven medicatie voor, hebben meer verantwoordelijkheid dan onze co's. Elke patiënt is nagekeken , en wordt netjes, snel, maar volledig per tractus of per ""issue"" voorgedragen, waarna meestal één van ons, of een fellow, nog aanvullingen heeft en een plan maakt. Consultants (wij dus) zijn er altijd bij. Interns zijn goed, vind ik, maar net als de ACO's , een beetje braaf, te onderdanig. Zelfs de fellows. Onze pogingen ze aan te moedigen een eigen mening te hebben , weerwoord te bieden , worden vriendelijk aangehoord maar vinden niet heel veel gehoor, uitzonderingen daargelaten. Zal wel een cultureel dingetje zijn, maar wel heeel essentieel voor goede bedrijfsvoering.En dit zeg ik niet omdat wij Nederlanders zo egalitair en non autoritair (proberen te ) zijn. Ook de Angelsaksische cultuur is wel één van open discussie...anders leert niemand wat.

En dan nu voor de collega's (en andere geïnteresseerden) een greep uit het rariteiten cabinet. Wat te denken van een 9 jarig meisje wier volledige darmenpakket buiten haar buik hing (en er aardig zwart uitzag). het verhaal was dat zij op haar buik had gekrabd...!!?? Ze bleek een forse navelbreuk te hebben...die was nooit geopereerd.....waarschijnlijk had ze daar een huidinfectie of eczeem op gekregen en de boel zo opengekrabd dat het hele dunne huidlaagje open was gesprongen (hoewel een lichtelijk ongeinformeerde genezingspoging van een locale heler niet uitgesloten is, maar dat zul je niet horen). Helaas was het al 24 uur oud, en ondanks bezoek aan 2 ziekenhuizen had niemand bedacht om de hernia opening wat groter te maken, hetgeen resulteerde, in 2e instantie , in een resectie van een flink stuk darm...maar daarmee was het klaar, dat is wel weer mooi van het chirurgenvak (ja Koen de hernia is ook dichtgemaakt) Ik heb fotos voor de medici, maar iets te heftig voor een openbaar blog, 

Voor mij heel leerzaam was een jongen van 14 met typhoid perforaties. Ik heb in mn JKZ tijd best wel een paar keer "Febris Typhoidea"" ofwel buiktyphus gediagnosticeerd en behandeld. Maar hier kom je erachter wat een destructieve ziekte dat is , en hoe belangrijk een goede chirurgische aanpak bij complicaties. Na de eerste laparotomie bleef hij piekende temperatuur houden. Drie dagen later : revisie, buik spoelen. Weer 4 dagen later : revisie , alle pus eruit, maar toen pasten zijn darmen niet meer in zijn buik, dus ""Bogota"" - een plastic extensie van de buikhuid, soort kijkvenster) ingenaaid. Nog een paar dagen later : weer puscollectie rondom de milt (mijn echo tadam !!) en weer revisie en spoelen. Ondertussen vocht, voeding,antibiotica, diurese, pijnstilling, mobilisatie , parenterale voeding (jaja) allemaal in de gaten houden. maar het gaat beter met hem, langzaampjes aan.

Acuut benauwd joch van 4, diepe intrekkingen, bijna geen ademgeruis. Kwam ergens diep uit het Zuiden van Malawi, had al corticos en adrenaline etc gehad zonder effect...en dan weet iedereen hier meteen wat het is....juist ja , RRP. Pardon, RRP ? O verrek ja, ooit 1 patiënt mee gehad, op onze IC in het JKZ nota bene. Recurrent Respiratory  Papillomatose....het  wrattenvirus (HPV) waartegen bij ons  jonge meisjes zich massaal helaas  niet laten inenten ter voorkoming van cervixca later. Kan bij passage door het geboortekanaal de baby besmetten. Maar dit kind is 4? Is dat nog steeds daarvan ? Bij scopie prachtig soort koraalrifje op de stembanden, vakkundig weggeknabbeld door de KNO arts alhier, en kind weer als nieuw - geeneens naar de IC.

Joch met cerebrale malaria , Blantyre Coma schaal 2/5(heeft maar 4 dingen om te onthouden , t.o.v. die vermaledijde 15 delige Glasgow scale die niemand ooit heeft kunnen onthouden ) . De Amerikaanse die hier malaria onderzoek doet, Terry Tailor, Michigan State University , die doet dat zoals het hoort : al 25 jaar komt ze een half jaar lang tijdens het malaria seizoen in Malawi onderzoek doen. Uit deze groep komt de prachtige en preciese beschrijving van de retina afwijkingen die je bij echte cerebrale malaria moet zien, en de daaruit voortvloeiende conclusie dat afwezigheid daarvan ofwel een veel mildere vorm betekent, of een compleet andere diagnose. Een gegeven van groot belang voor zowel research als patientenbehandeling (want dan moet je verder zoeken, wat niemand doet in de praktijk. daar geldt nog altijd : Coma en parasiten = cerebrale malaria). Bij oogspiegelen zag deze niet oogarts (bij een comateus en verwijd kind) de afwijkingen prachtig : witte ischaemie gebieden, oranje postcapillaire venulen met tramlines , bloedingen met witte stip. etc. 

Als je dit allemaal ziet en meemaakt snap je eigenlijk ook wat studenten in nederland of welk ontwikkeld land meemaken. Je leert vier jaar lang signs en symptoms van tientallen , nee honderden aandoeningen. Ook de onderliggende pathofysiologie natuurlijk. Maar door onze goede gezondheidszorg, preventie, vroeg erbij zijn et cetera zie je daar bijna nooit meer iets van...Demping bij percussie, bronchiaal ademen, shifting dullness bij ascites,trommelstokvingers , horlogeglasnagels , cyanose , allerlei geruisen. Als ook de mentoren hier niet zo zeker over zijn, is het logisch dat we dat maar een beetje overslaan en op pathofysiologische parameters apparatuur,  rontgen en lab varen. (In Lesbos kregen die arme bibberende bootvluchtelingen een saturatieknijper op hun vingers, hilarisch !)                                         En bij het gros van de patiënten iets vaags constateren dat waarschijnlijk vanzelf overgaat. En dat is best teleurstellend als je eerst al die shit hebt moeten leren ! Dus....vergeet verwijten over medisch toerisme, iedere medisch student is gebaat bij een stage in een "low income country"" ...want je ziet het pas...juist...als je het doorhebt !